Nederland is een echt hardtail mountainbikeland. Niet zo gek want tot voor kort waren de mountainbike paden niet echt een uitdaging voor een fully. Maar dat verandert snel: trails worden technischer en zeker op de harde routes van bijvoorbeeld de Utrechtse Heuvelrug is een klein beetje demping achter best comfortabel. De Trek Procaliber 8 speelt daarop in: het is een hardtail met toch een beetje vering aan de achterzijde. Rara hoe kan dat?
De Trek Procaliber serie kwam eind 2016 voor het eerst op de markt, maar de techniek achter de ‘verende’ hardtail is al wat ouder. Het idee – bedacht door de ingenieurs van Trek in samenwerking met de inmiddels gepensioneerde wielrenner Fabian Cancellara – stamt uit 2012 en kwam in dat jaar voor het eerst op racefietsen van Trek. Maar wat is nou het idee achter die ‘verende’ achterkant?
Isopeed decoupler Part I
De Isopeed decoupler ‘ontkoppelt’ – vandaar dus het woord decoupler – de zitbuis van de rest van het frame. Dankzij een stuk ‘kunststof’ kan de zitbuis iets mee bewegen en worden trillingen van achter uit het frame gedempt. Nu zit de zitbuis natuurlijk niet helemaal los; met een bout zijn de twee nog wel met elkaar verbonden omdat anders de stijfheid gecompromitteerd zou worden. De werking van het systeem is lastig in beeld te brengen tijdens het fietsen en ook stilstaand is de flex van de zitbuis nauwelijks te zien. Trek heeft van de Isospeed decoupler een aardige animatie in een video over de Procaliber gestopt. De video vind je onderaan dit verhaal. De animatie begint bij 33 seconden.
De Isopeed decoupler ‘ontkoppelt’ de zitbuis van de rest van het frame.
Frame: drie smaken
Het frame van de Trek Procaliber-serie wordt gemaakt in Korea – framebouwland bij uitstek! – en is er in drie smaken. De Procaliber 6 en de 8 (die ik hier test) hebben een aluminium frame. Het kale frame weegt in de 17.5” inch maat 2 kg. De Trek Procaliber 8, die ik test, brengt net geen 12 kg op de weegschaal. De duurdere 9-serie heeft een carbon frame en is zo’n 500 gram lichter. Van dat carbon frame is er ook nog een SL-variant: de Superlight waarvan het frame een magere 1,13 kg weegt. Van de 6 en de 9 is ook nog een damesmodel met een frame met een lagere instap. Jammer is wel dat de echte middenmoter – de 8 – niet als dames variant verkrijgbaar is.
Het frame van de Trek Procaliber 8 is van aluminium weegt in de 17.5” inch maat 2 kg.
Trek Procaliber 8 kabelgeleiding
Het gros van de kabels op de Trek Procaliber 8 loopt keurig door het frame naar de plek van bestemming. De kabel voor de achter derailleur komt onder de onderste framebuis naar buiten en loopt onder de achter brug naar de derailleur. De kabel van de achterrem is de enige die helemaal buitenom loopt. Of ik die mix mooi vind? Het zal een gevolg zijn van niet te veel gaten willen maken in een frame omdat dat weer gevolgen zou kunnen hebben voor de stevigheid. Goed is wel dat er in de zitbuis nog een gat zit om een kabel voor een hydraulische zadelpen te geleiden. Het frame heeft twee plekken om een bidonhouder op te schroeven.
Voorvork
De Trek Procaliber 8 heeft een RockShox Reba RL voorvork. De vork heeft 100 mm veerweg en onder op de rechter vorkpoot zit een grote draaiknop waarmee je de rebound kan instellen. De rebound regelt de snelheid waarmee de voorvork als het ware reageert op oneffenheden. Te snel en je krijgt een stuiterfiets, te langzaam en je krijgt een wiegende vork die altijd te laat op hobbels reageert. Bovenop de linker vorkpoot zit een ventiel waarmee je de druk in de vork regelt. Die druk is afhankelijk van je gewicht en van je persoonlijke voorkeur of je liever een iets hardere of zachtere vork wil hebben.
Op de rechter vorkpoot heeft de Trek Procaliber 8 de lockout, op de linker het ventiel voor de luchtdruk.
Op de rechter vorkpoot zit het mechanisme van de Lockout; het systeem waarmee je de vork op slot, zet zodat hij rijdt als een fiets zonder geveerde vork. Dit is prettig bij het klimmen of lange stukken over strak terrein omdat je zo wel veel kracht kan leveren zonder dat je een ‘deinende’ voorvork krijgt en daarmee energie verspilt. Over de werking van de voorvork niets dan lof. Mits goed afgesteld strijkt hij oneffenheden goed vlak. De bediening van de lockout zit goed bereikbaar op het stuur naast het linker handvat. De Lockout is overigens geen 100% lockout; je hebt altijd nog wel iets demping als je onverhoopt in de lockout stand tegen een harde boomwortel aan rijdt.
De Trek Procaliber 8 heeft een RockShox Reba RL voorvork met 100 mm veerweg en een lockout.
Wielmaat: 27’5″ of 29-er?
De Trek Pro Caliber 8, die ik hier test, is een 29-er. Trek maakt afhankelijk van de framemaat de keuze voor je of je een 29-er krijgt of de kleinere 27,5” (650B) wielen. De framematen dames 13,5” en heren 15,5” hebben deze ‘kleine’ wielen. De framematen 17,5” t/m 23”- hebben de grote wielen. Deze keuze is logisch. Naarmate je kleiner van stuk bent, worden grote wielen eerder een nadeel dan een voordeel. De fiets wordt er niet alleen onevenredig veel zwaarder van, maar grote wielen in klein frame maken een mountainbike ook minder wendbaar.
Velgen en naven
De velgen en naven komen bij Treks huismerk Bontrager vandaan. De velgen zijn Duster Elite 23 en ze zijn Tubeless Ready. Voor vind je een Bontrager Boost 110 naaf en achter een Boost 148. En die nummers staan voor de breedte van de naaf. Met de komst van 29-ers was het van belang dat naven breder werden om tot een vergelijkbare stijfheid te komen als bij een 26 inch wiel. Maar dat ter zijde. De as voor is natuurlijk van Rockshox en is 15 mm en achter zit een 12 mm exemplaar van Bontrager.
Voor vind je op de Trek Procaliber 8 een Bontrager Boost 110 naaf en achter een Boost 148. De assen zijn 15 en 12 mm dik.
Trek monteert altijd banden uit eigen huis en met de Trek Procaliber 8 is dat niet anders: voor en achter vind je Bontrager XR2 Team Issue banden in de maat 29 x 2.20. Ook deze zijn tubless Ready zodat je ook zonder binnenbanden kan rijden en dat scheelt weer gewicht.
Nu ben ik niet altijd een fan van de banden van Bontrager. Ik vind ze vaak wat zwaar en niet genoeg grip bieden op Nederlandse paden. Met de XR2 Team Issue banden is dat anders. Het gewicht valt mee (zo’n 630 gram) en de banden bieden doorgaans goed grip. Ook als ik een foutje maak, weet de voorband zich weer vast te bijten in de zijkanten van de trail. Wel heb ik het idee dat de noppen in het midden redelijk snel slijten.
De Trek Pro Caliber 8, die ik hier test, is een 29-er. Trek maakt afhankelijk van de framemaat de keuze voor je of je een 29-er krijgt of de kleinere 27,5” (650B) wielen.
Bontrager afmontage
Het huismerk Bontrager vind je niet alleen terug bij de wielen. Het zadel – een Bontrager Montrose Comp -, de carbon zadelpen, het Bontrager Race Lite stuur en de Elite stuurpen zijn allemaal van Bontrager. De stuurpen heeft een lengte van 70 mm en maakt een hoek van 7 graden. In mijn geval staat hij naar beneden wat een sportievere zit geeft. Wil je iets meer rechtop zitten dan kan je hem omdraaien. De stuurpen is overigens geschikt voor de Trek Blendr: een houdertje waarop je een fietscomputer, je mobiel, een koplamp of een Garmin gps kan vastmaken.
De Trek Procaliber 8 heeft nogal wat onderdelen van Trek’s huismerk Bontrager.
Zitpositie en comfort
De zit op de Trek Procaliber 8 is zondermeer sportief en dat past bij het type fiets. Over de stuurpen heb ik het al gehad: kan hoger als je wilt. Het zadel vind ik comfortabel maar dat is erg persoonlijk. Het stuur ligt lekker in de hand en met zijn breedte van 720 mm geeft hij veel controle op slingerende paden. Echter op hele nauwe paadjes zijn brede sturen soms een nadeel. Iedereen kent de op stuurhoogte beschadigde boompjes van de MTB-route bij Zeist. Oordeel zelf en zaag een deel van het stuur af als je veel van dit soort trails rijdt. Bergop is een breed stuur ook niet altijd lekker; bij het stoepen trek je aan het stuur en ga je automatisch wat zwabberen. Ik pak daarom het stuur gewoon meer in het midden vast.
Verzet
Achter zit een 11 speed cassette waarbij het kleinste tandwiel 11 tanden heeft en het grootste 42 tanden. Nu vraag je je misschien af waarom dat grote tandblad zwart is en de rest mooi glimmend staal. Om gewicht te besparen is dat grote tandwiel van aluminium gemaakt. Ja, dat is slijtgevoeliger maar dat grote blad gebruik je – als het goed is – relatief weinig.
Het crankstel komt bij Race Face vandaan: De Race face Next R. Hij is gemaakt van carbon en dat geeft de Trek toch weer iets extra’s. De bladen voor hebben 26 en 36 tanden. De combinatie van voorbladen en cassette levert een verzet op dat natuurlijk uitstekend bruikbaar is in Nederland en in de bergen van de Ardennen en de heuvels van het Sauerland. Nu kom je daar met een 1 x 11-speed ook een heel eind. Met de 2 x 11-speed van de Trek Procaliber 8 kom je ook in de Alpen nog een heel eind.
Het crankstel is een Race face Next R. Hij is gemaakt van carbon en dat geeft de Trek Procaliber 8 toch weer iets extra’s.
Shimano-schakelsysteem
Het complete schakelsysteem komt bij Shimano vandaan. Voor heeft Trek een Shimano SLX derailleur gemonteerd en achter een Shimano XT met Shadow Plus techniek. Op de arm van de derailleur zit een hendeltje. Haal het over en de derailleur zit op slot. Hierdoor beweegt hij tijdens het fietsen minder en is de kettingspanning constanter. Dit voorkomt dat de ketting bij het over hobbels rijden te veel heen en weer kan gaan en eraf vliegt (en tussen je voorbladen en het frame komt). Los zetten is eigenlijk alleen nodig als je het wiel eruit wilt halen.
De achterderailleur is een Shimano XT met Shadow Plus techniek.
Shifters
De shifters zijn Shimano SLX-en. Ze zijn op de bevestiging van de remhendels gemonteerd waardoor je een mooi clean stuur krijgt. De shifters zijn voorzien van een stelknop om de kabelspanning wat te veranderen mocht er onderweg wat moeten worden bijgesteld. Goed is ook dat de positie van de shifters ten opzichte van de handvatten kan worden afgesteld. Het is een kwestie van een inbusboutje losdraaien en je kan de hele shifter richting stuurpen of juist richting handvatten verschuiven. Kortom: goed voor kleine en grote handen. De werking van de Shimano-groep is feilloos.
De bevestiging van de remmen, shifters en lockout levert een clean stuur op voor de Trek Procaliber 8.
Remmen
De Trek Procaliber 8 is voorzien van Shimano Deore MT500 hydraulische schijfremmen en hendels. De voorschijf heeft een diameter van 180 mm en achter tref je een schijf met een diameter van 160 mm. De remklauwen hebben een enkele zuiger en zijn direct op het frame en de voorvork gemonteerd. Iets wat we in vaktaal postmount noemen. Mocht je eens willen sleutelen aan de remmen en de klauwen los halen, draai ze dan wel aan met een moment sleutel. Doe je dit niet dan heb je kans dat je het schroefdraad in frame en voorvork beschadigt en dan ben je ver van huis.
De Trek Procaliber 8 is voorzien van Shimano Deore MT500 hydraulische schijfremmen: voor een 180 mm en achter 160 mm schijf.
De remhendels hebben korte grepen die lekker in de vingers liggen. De afstand van het hendel tot het stuur is met een inbusboutje te verstellen. Handig, maar niet zo handig als een draaiknop die je gewoon met je vingers kan verstellen. En dat inbusboutje is maat 2.5 en die zit niet op elke biketool. Iets om rekening mee te houden.
De remhendels hebben korte grepen. De afstand van het hendel tot het stuur is met een inbusboutje te verstellen.
De remmen zijn lekker gemiddeld en dat is in dit geval een pre. Ze grijpen goed aan, remmen lekker door en de vertraging is goed te doseren. Ze zijn nooit te giftig zodat je opeens met een blokkerend voorwiel onderuit gaat.
Isopeed decoupler Part II
Terug naar het bestaansrecht van de Trek Procaliber 8 en de hele serie: het Isospeed decoupler verhaal. Vorig jaar testte ik al de Procaliber 9.7 SL. Een prima fiets waarvan ik toen niet kon zeggen of het Isospeed systeem werkt. Met de Trek Procaliber 8 heb ik dat gevoel zeker wel. Na twee weken stoeien – waarvan de nodige keren op de harde route van Amerogen – heb ik het gevoel dat ik minder verstuiterd van de fiets af stap. Ook voelt de achterkant ‘rustiger’ over wasborden in mijn ‘achterkant’. Ik heb het systeem ook nog geprobeerd met keihard opgepompte banden op kasseien en dat experiment bevestigt wat ik op de trails voel. Overigens realiseer ik me heel goed dat ik nu een totaal andere fiets heb getest; aluminium frame versus carbon, 17,7” versus 15,5” toen en dus ook 29-er versus 27,5”.
Conclusie
Met de Procaliber 8 doet Trek in mijn ogen iets heel knaps. De fiets presteert prima op Nederlandse singletrails en is snel genoeg om er wedstrijden mee te rijden. De Isospeed komt goed tot zijn recht in het aluminium 17,5” frame met zijn grote 29” wielen. Hoewel het erg lastig is om te meten, heb ik het gevoel dat wasborden en boomwortels echt minder hard doorkomen. Ook de afmontage met een prima RockShox Reba RL voorvork en de mix van Bontrager en Shimano onderdelen past bij de prijs van de Procaliber 8. Wat ie kost? € 1799,00 euro en dat is een hele nette prijs voor een XC-mountainbike die net als een Koreaanse Kia een klasse rijker rijdt. 9.6 van de 10 punten!
Informatie: www.trekbikes.com
