De Optimus Gemini is een twee pits gasbrander dat compactheid combineert met een laag gewicht. En het won twee prestigieuze buitensport prijzen. De vraag blijft: hoe presteert het in mijn buitenleven? Met teveel onthullen…mijn oordeel is nogal teleurstellend. Geniet van de review!
De onderstaande tekst is een door google vertaalde tekst. Ik maak tegenwoordig de reviews in het Engels en het ontbreekt me aan tijd om een hele nieuwe Nederlandse tekst te schrijven. Daarvoor gaarne begrip.
Groet Gijs
De Optimus Gemini is een relatief nieuwe brander. Ik schrijf ‘relatief’ aangezien het al bijna een jaar bestaat. De reden waarom ik zo ‘laat’ ben met mijn recensie is dat het vrij lang duurde voordat ik er een in handen kon krijgen. Geïntroduceerd in het voorjaar van 2021 won de Optimus Gemini meteen een prestigieuze ISPO Award en de Outdoor Retailer Innovation Award.
Niet alles gaat goed met de Optimus Gemini
Al vrij snel nadat de brander in de verkoop ging, ontstond er een probleem: bij sommige branders was er een gaslek waardoor er een extra vlam aan de zijkant tussen de branders ontstond. De levering van de branders aan winkels en consumenten werd uitgesteld en de defecte branders werden onderzocht en omgeruild. Het probleem deed zich alleen voor bij een klein aantal branders en een totale terugroepactie was niet nodig.
Optimus voerde verbeteringen door en in het late najaar waren de branders klaar voor levering. Ik kreeg de mijne afgelopen februari nadat ik er door de Nederlandse distributeur Robijns aan werd herinnerd dat ik had beloofd een recensie op het brander te doen. De mijne stond al een paar maanden op een plank in hun magazijn.
Grootte, gewicht en vermogen
Voordat ik begin met een nogal vernietigende recensie, wil ik beginnen met dingen die ik altijd doe bij het recenseren. Alleen al kijkend naar het Gemini twee pits brander zie je in één oogopslag dat het een vrij compacte opstelling is voor een twee pits brander. Ik heb het verpakte formaat gemeten op 303 x 71 x 105 mm (11,9 x 2,79 x 4,14 inch) en het gewicht op 789,7 gram (27,8 oz). Dat is behoorlijk goed met het formaat en het gewicht dat Optimus claimt: 305 x 70 x 105 mm (12 x 2,76 x 4,14 inch) en 790 gram (27,8 oz). Het zakje weegt 32,7 gram. Optimus geeft per brander een vermogen van 3400 Watt of 11.600 BTU/h aan. Helaas is dit iets wat ik niet kan controleren. Wat ik kan controleren is de gemiddelde kooktijd voor één liter water en Optimus claimt 4 minuten voor één liter. Later meer over mijn metingen.
Materialen & design
Qua design is de Optimus Gemini een zeer slimme brander. Het hart is een roestvrijstalen lichaam met een U-vormige potsteun. In het midden zijn aan de zijkant twee opklapbare bedieningselementen geplaatst. De twee branders bevinden zich aan weerszijden van het lichaam. Aan elk uiteinde zijn twee grote opvouwbare roestvrijstalen pan steunen verbonden met het lichaam. Aan de onderkant van het branderlichaam wordt een stalen gasslang aangesloten en aan het andere uiteinde vind je een aansluiting voor de gasbus. De branders en enkele deksels aan de onderkant zijn vastgeschroefd met zeskantbouten. Ze kunnen worden verwijderd. Handig bij het vervangen van onderdelen, al zou ik dit niet adviseren.
De handleiding
Sta me een gedurfde uitspraak toe: ik geloof echt dat een goed ontworpen product geen handleiding nodig heeft. De bediening moet zichzelf verklaren, logisch en veilig zijn. Bij een brander geloof ik dit nog steeds, maar ik denk wel dat het slim is om de handleiding, labels en borden te lezen voordat je iets doet. Dus ik deed.
De handleiding en een etiket op een van de toezichthouders waarschuwen voor koolmonoxidevergiftiging. Dat een brander koolmonoxide produceert en dat dit een reukloos en gevaarlijk gas is… ik weet het. Dat ik hem niet in een afgesloten ruimte mag gebruiken… ik weet het. Dat ik de afdichtingen moet controleren en dat ik geen lekkende brander moet gebruiken en dat ik geen vlam moet gebruiken om te controleren op lekkage… En zo gaat het maar door. Allemaal vrij standaard branderprocedures. Niets om je zorgen over te maken. Op één ding na en nu op naar het volgende hoofdstuk.
In de praktijk
blijkt het gebruik van de Optimus Gemini eenvoudig. Haal hem uit zijn opbergtas, klap de pootjes open, sluit de gasfles aan en je bent klaar om te gaan. MIS! In de handleiding staat bij hoofdstuk 1.4: ‘Klap de hendels van het regelventiel uit en zorg ervoor dat ze volledig gesloten zijn.’ Een knalgele sticker op de gasslang schrijft hetzelfde en verklaart waarom: ‘de gasstroomregelaars zijn niet volledig gesloten in de transportstand’. In deze transportstand zijn de paperclip-achtige handvatten plat geklapt en klikken ze achter een inkeping. Bij het uitvouwen moet ik ze ongeveer 55 graden rechtsom draaien om ze volledig te sluiten.
Ik hou van de platte opslagpositie, maar hoe het is gedaan, is een ontwerpfout. We zijn gewend om naar het punt te draaien dat de regelaar op volle kracht staat. Dat betekent: klep dicht, geen gas of brandstof meer. Doe je dit met de Gemini ademautomaten, dan passen de ‘paperclips’ niet in de inkepingen. Je zult hem -55 graden tegen de klok in moeten draaien en ze erin moeten passen. Voor mij is dit een gedoe dat ik niet nodig heb en bij opslag moeten de kleppen gesloten zijn om fouten te voorkomen.
De tweede ontwerpfout is het feit dat het ‘waarom’ niet in de handleiding staat. De gele sticker is een ‘reparatiewaarschuwing’.
De derde ontwerpfout is het feit dat de afdruk op de gele sticker vervaagt of afslijt bij het verwijderen van de sticker. Het is dus verloren voor toekomstig gebruik.
Trouwens… De twee paperclip-achtige regelaars bevinden zich in het midden van het branderlichaam. In principe worden de ademautomaten op een mooie manier opgeborgen, maar omdat ze zijn ontworpen als grote paperclips en vlak tegen het lichaam zitten, zijn ze een fluitje van een cent om eruit te komen met koude blote vingers en bijna onmogelijk met handschoenen aan.
Aansluiten van de gasfles
Met de kleppen gesloten is het tijd om de gasfles aan te sluiten. In de handleiding staat duidelijk dat ik de bus rechtop moet draaien om hem op de connector te schroeven. Als je dit doet met de jerrycan een beetje gekanteld, ontsnapt vloeibaar gas, waardoor er zeer koude vingers achterblijven. Geloof me, ik heb het geprobeerd. Het volledig horizontaal schroeven van de connector bovenop de gasfles is niet erg handig. Een beetje kantelen gebeurt bijna elke keer automatisch. De vorm van de connector is ook niet zo vriendelijk voor de handen; het heeft een aantal grappige inkepingen die niet zo comfortabel zijn.
Opstelling van de brander
Plaats de 4 U-vormige poten of pansteunen in de verpakking, klik ze stevig vast in stevige inkepingen in de basis. Uitvouwen is gewoon een kwestie van ze uit de inkepingen te klikken. De brander heeft een vlakke ondergrond nodig om veilig te kunnen staan. In het veld is dat niet altijd even gemakkelijk. Ideaal is een campingtafel of de plank achterop mijn Toyota Landcruiser. Zorg ervoor dat de gasslang niet gedraaid is en plaats de jerrycan in een hoek van 90 graden achter de brander. Dit wordt NIET vermeld in de handleiding maar ik zal later uitleggen waarom dit belangrijk is voor een VEILIGE werking van de brander. Ja, er is nog een – zeer ernstige – ontwerpfout verderop in dit artikel.
Gasregeling
Een van de speerpunten in de ontwikkeling van de Optimus Gemini is een zeer subtiele regeling van de gasstroom. Met andere woorden: sudderen net zo makkelijk maken als vol gas voor snel koken. Ik ben er niet van overtuigd dat Optimus hierin is geslaagd.
In de eerste plaats om het gas te laten stromen naar de linker brander moet een draai van 545 graden worden gemaakt en naar rechts een draai van 560 graden (niet de 360 graden zoals vermeld in de handleiding, dus nog een fout hier: nummer 4). Dat is het punt dat ik het gas hoor stromen. Dan kan ik het gas aansteken met een aansteker, een lucifer of een Optimus piëzo. Met het gas brandend kan ik de regelaar 720 graden draaien om aan de andere kant tot aan de aanslag te komen. Punt is… in de eerste 180 graden zat ik al op de 100% maximale gasstroom.
Ook… na het ontsteken van de vlam ontdek ik dat ik de vlam bijna 90 graden terug kan draaien voordat de vlam dooft. Dit betekent dat volledige vlambeheersing – van sudderen tot snel koken – gebeurt in een draai van 270 graden. Dit is best mooi en zou gebruiksvriendelijk zijn als ik niet zoveel draai voor en achter heb. Ik zie hier gewoon het nut niet van in. Over het algemeen is de regeling van de vlam – of het vermogen – in dat gebied van 270 graden prima.
Een kanttekening bij het ontsteken van de Gemini: Het zou leuk zijn om een vaste piëzo op de Gemini body te hebben. Mijn meest gebruikte gasfornuizen zijn een Jetboil en een Primus Etapower. Beide hebben een vaste piëzo en dit maakt ze super gebruiksvriendelijk.
Kooktijd en gasverbruik: Hoe ik test
Zoals ik hierboven beloofde: ik heb de kooktijden gemeten en hoeveel gas er nodig is om 1 liter water te koken. Sta me toe de methode toe te lichten die ik gebruik om dit te meten.
Om precies 1 liter water in een pot te krijgen, gebruik ik mijn geijkte weegschaal. 1 liter water weegt 1000 gram. Voor de laatste grammen gebruik ik een spuitje zodat ik de kilo’s er op krijg. Op dezelfde weegschaal weeg ik de gasfles en na het wegen sluit ik deze aan op de Gemini. Dan zet ik de pot op het brander, steek de vlam aan en zet hem op volle toeren. Tegelijkertijd start ik de stopwatch op mijn iPhone. In de pot zit een thermometer die de temperatuur meet op 0,1 graad.
Water kookt bij 100 graden bij 1013 mBar. Ik had geluk, want op het moment dat ik de metingen deed, stond de barometer op 1015, dus niet zo ver weg. Koken betekent ook rollend koken. Dat heb ik visueel gecontroleerd. Bij 100 graden stop ik de stopwatch en draai ik het gas uit. Ik koppel de gasbus los en meet het gewicht wat resulteert in een aantal (grammen) gasverbruik.
Ik deed 6 runs met de Optimus Terra Xpress HE pot en 6 runs met een gewone pot. De Terra Xpress HE is een bijzondere pot aangezien de HE staat voor Heat Exchanger. Dit is een ring onder de pot waardoor die energie veel efficiënter in de pot wordt gestopt dan bij potten met een normale platte bodem. Kijk maar naar de cijfers en je ziet het verschil. Na het testen heb ik de getallen bij elkaar opgeteld en het gemiddelde genomen.
Kooktijd en gasverbruik: resultaten
De resultaten zijn vrij duidelijk. Met de Optimus Terra Xpress HE pot duurt het 3 minuten en 29 seconden en 11,4 gram gas om een liter water te koken. Met de gewone pot duurt het 4 minuten en 41 seconden en 14,5 gram gas. Dus… de warmtewisselaar is een slimme energievriendelijke uitvinding. Niet uniek voor Optimus overigens; Jetboil was de eerste geloof ik en anderen volgden.
Terug naar de belofte die Optimus doet: 4 min voor één liter. Ze onthullen niet wat voor soort pot en ook niet de testomstandigheden. Laten we er geen big deal van maken. 4 minuten is bijna precies wat ik krijg als ik het gemiddelde neem van de Terra Xpress HE pot en de gewone pot: 4 minuten en 5 seconden en 12,9 gram gas. Dus… Optimus houdt zijn belofte. Het gelijktijdig gebruiken van beide branders verandert niets aan de cijfers.
VEILIGHEIDSWAARSCHUWING
Tijdens het testen buiten en in mijn goed geventileerde schuur om gegevens te verzamelen, heb ik de gasbus altijd achter en naast de branders geplaatst (zie foto!). Dit is de natuurlijke manier denk ik. Terwijl ik de eerste serie testritten in mijn schuur afrondde, stond ineens het hele brander, de pan en het deksel in brand. Ik zette onmiddellijk de camera aan zodat we beelden hebben van wat ik deed om de brand te blussen, maar ik heb eerst gezocht naar de oorzaak van de blaaspijpvlam. Het was een gesmolten stuk gasslang. Ik schroefde de gasbus los – een kleine blaaspijpvlam van ontsnappend gas als resultaat – en het vuur doofde. Bijna… het plastic deksel bleef branden. Een brandblusser was trouwens bij de hand maar ik dacht achteraf aan de rommel….
Wat is er nu gebeurd? Met het plaatsen van de gasfles zoals ik het deed, was het te vaak te dicht bij de hitte van de vlam. Dus ik neem hier de volledige schuld van. Maar…. Dit gebeurde met een bus van 230 gram die ik op mijn weegschaal heb gezet om de hoeveelheid gas te meten en te controleren die tijdens het testen wordt verbruikt. De pot die ik gebruikte was een normale pot zonder warmtewisselaar. Op volle kracht gaan de vlammen rond de bodem van de pot en gaat er veel warmte naar de zijkanten. Hierdoor is de gasleiding defect geraakt. Het plaatsen van de bus van 230 gram op de werkbank loste dit in de tweede run op. Maar weet je… wat met de hogere bus van 450 gram?
Nou… ik waarschuw je. Als je de grote jerrycan gebruikt, zorg er dan voor dat je deze in een hoek van 90 graden ten opzichte van de brander plaatst en gebruik geen potten met een diameter die groter is dan de toegestane 230 mm. Anders kan ik niet garanderen dat er niets mis gaat.
Wat er gebeurde is mijn fout maar het toonde ook een ernstigere ontwerpfout – nummer 5 als ik goed telde – van de Optimus Gemini: het feit dat de brander een regelaar op de connector mist. Als er iets misgaat met de branders, de gasslang of wat er op de branders kookt, is er simpelweg geen veilige manier om de gasstroom af te sluiten. Vooral omdat dit een systeem met twee branders is dat eerder gebruikt zal worden bij regulier kamperen in de buurt van tenten of kampeeruitrusting in plaats van hard-core buitenkamperen, denk ik dat een veiligheidswaarschuwing gerechtvaardigd is. Zoals ik al schreef: ik heb de handleiding gelezen en er staat dat ik een veilige afstand van 1,25 meter rondom en 1,5 meter boven elke brander moet houden. Word echt, hoe kan iemand op deze manier koken?
Inpakken
Wanneer het koken klaar is, is inpakken de tegenovergestelde procedure van beginnen. Dat betekent het sluiten van de kleppen, het verwijderen van de gasfles, het vergrendelen van de ‘paperclips’ in een ‘veilige’ niet-gesloten positie, het inklappen van de pootjes en het instoppen van de gasslang in de branderbasis. De laatste is ontwerpfout nummer 6. Als ik dit doe voel ik behoorlijk wat weerstand van de gasslang waar deze de basis ingaat. De bocht is vrij scherp en ik voel me daar niet prettig bij. Beter was een stevige vrij draaiende 90 graden pijp geweest om deze scherpe bocht te voorkomen. Ook een clip voor de connector aan de binnenkant zou logisch zijn. Als dit is gebeurd: stop het in het zakje dat goed is gemaakt maar iets te klein is om gemakkelijk door de wijde pijpen te passen.
Oordeel
Als je de tijd hebt genomen om de volledige review te lezen, zul je merken dat ik niet erg enthousiast ben over de optimus Gemini. Ik heb hier spijt van omdat ik hoge verwachtingen had van de brander, omdat ik een fatsoenlijke lichtgewicht opstelling met twee branders mis.
De positieve dingen zijn het lage gewicht, het compacte formaat en het feit dat het een stabiel platform is voor twee vrij grote pannen of koekenpannen. Kooktijden en gasverbruik zijn prima: met 3 minuten en 29 seconden en 11,4 gram gas voor 1 liter water is het een behoorlijk energiezuinige brander.
Aan de andere kant zijn de ontwerpfouten of ontwerpfouten. Ik telde er zes variërend van regelaars die niet gesloten zijn wanneer ze worden bewaard tot het ontbreken van een algemene regelaar om de gasstroom naar de slang en de branders te annuleren. De storing in de gasslang kan mijn schuld zijn, maar ik kan niet garanderen dat dit niet bij anderen zal gebeuren.
In de praktijk is het ook niet zo eenvoudig te gebruiken. Het heeft een vlak oppervlak nodig, de regelaars zijn niet zo gebruiksvriendelijk en de gasdosering zelf kost veel wendingen. De Optimus Gemini kost € 194,95 en dat is serieus geld voor een vrij basic brander die niet eens met een vaste piëzo komt.
Al met al zou ik je niet aanraden om de Optimus Gemini te kopen, tenzij je altijd heel grondig bent in procedures. In mijn buitenleven ben ik me heel bewust van wat ik doe, maar fouten gebeuren. Het ontbreken van een algemene regelaar is voor mij een groot minpunt gebleken en daarom beoordeel ik de Optimus Gemini op 5 van de 10 punten.
Informatie
International: www.katadyngroup.com/
Voor Nederland: www.robijns.nl
Reactie Optimus
Thanks for taking the time to talk on Monday, to provide some background on your Optimus Gemini Review. Also, many thanks for the review and for reaching out, despite the devastating verdict.
Respectfully, we take all reviews seriously and welcome them as feedback for product improvement.
When we designed the Optimus Gemini, we wanted to bring the pleasure of preparing a full meal to those who need to keep weight and bulk to a minimum.
It is not designed with the intention to replace the large outdoor kitchen gas stoves for base camp use.
I understand your perception on “control handle closed position”, “yellow sticker”, and “manual”,
– Control handle closed position
This is in line with our existing stove models that “park” in an open position. Needle valves are prone to cold welding of metal spindles or compression of o-rings. Which harms the longevity of the stove.
By designing an open “park” position we assure that the valve will operate flawlessly for a very long time.
– Yellow sticker
The yellow sticker was added to provide a quick safety reference. Thank you for pointing out that the printing is not permanent enough.
We were able to reproduce rubbing off the ink after peeling off the label. We will revise the specifications for the label to solve the issue.
– Manual references
It is understood that you expect clearer communication of most relevant device specific safety instructions. It is also our experience that manuals are often not read. Most of the warning text in a manual is required by the various gas appliance regulations and the important messages get easily lost in the large amount of required regulatory text. We prefer visual instructions like the yellow label. We are reviewing the yellow tag or other means to see how we can add clear instruction on the cartridge placement and orientation.
Finally, the incident with the damaged tube must be addressed. What your test demonstrates is that remote canister stoves can, in unfortunate cases, suffer heat induced melting of the tube, leading to a leak. The reason is that the flexible tube provides a range of motion within periphery of the burner flame. As a remote canister stove, Gemini is exposed to this risk. Especially because of its reduced footprint. Factors that can amplify the negative effect in the application are positioning of the canister stand, pot/pan type (e.g., no heat exchanger), and canister type (height of 450 g cartridge). The flexible metal braided hose offers superior heat resistance, but we did not expect it to be in direct contact with the flame.
I believe we agree that this residual risk is not isolated to Optimus Gemini, but to be found in most devices with flexible gas tube (stove, barbecue, torch, etc.). However, what you specifically are pointing out is, that the gas can not be turned off with an on/off switch at the canister. The only option you had to stop gas flow is to unscrew the canister. It is technically possible to add a on/off valve to the gas canister connector. However, this is a design review which needs proper testing an 3rd party approval.
