De Leatherman Free T4 is een multitool met het formaat van een Zwitsers zakmes en de noviteit dat het magneten gebruikt om al zijn tooltjes in de behuizing te houden. Rest de vraag of hij net zo goed is als de legendarische Leatherman multitool? Lees de review of bekijk de video!
- Gewicht: 122 gram (met pocketclip)
- Maat: 93 X 22 X 17 mm (zonder clip)
- Prijs: € 79,95 / $ 59,95
Deze review begint op het kantoor van de Leatherman-distributeur in Nederland. Ik was op bezoek bij hem om spullen te halen die ik voor mijn kanalen kan testen en te kijken naar de nieuwe spullen die hij voor volgend seizoen brengt. We begonnen te praten over Leatherman en ik realiseerde me dat ik de lancering van de Leatherman Free T2 en T4 volledig heb gemist. Het verschil tussen de twee is het aantal gereedschapjes in de multitool, vandaar het verschil in prijs en gewicht. Daarnaast wordt de T4 standaard geleverd met een clip zodat je hem in je broekzak kan steken. Tijdens het praten speelde ik wat met een Free T4 die op de tafel lag. Ik realiseerde me al snel dat er iets verslavends was aan deze kleine Zwitserse zakmes-achtige Leatherman. Maar wat?
Tools met een veertje
De meeste zakmessen werken met een soort veer in het mes om het ‘gereedschap’ in de behuizing te houden: dit wordt een springveer genoemd. Wanneer je een tooltje openklapt, voel je een klein beetje weerstand; wanneer je hem dichtklapt … eender en op het laatste moment van sluiten geeft het zichzelf nog een klein zetje. Dit is de veer in de behuizing. Dit ‘kantelmoment’ is verslavend; als ik een mes in mijn hand heb, begin ik het altijd open en dicht te vouwen zonder het zelfs te merken. Het is op een vreemde manier geruststellend. Maar deze veren zijn geen veren in de traditionele zin van het woord. Het zijn dunne lange stukjes metaal onder spanning in de behuizing. Volgens Leatherman is zo’n veer een kwetsbaar onderdeel in een mes, dus dachten ze bij Leatherman – enthousiast als ze altijd zijn over innovaties – laten we iets nieuws bedenken.
Magneten deel 1
Dit ‘iets nieuws’ zijn twee magneten in het hart van de Free T2 en T4. Van buitenaf zijn de magneten niet zichtbaar, ze zijn verwerkt in stukjes plastic. De functie van de magneten is fantastisch. Elke tool heeft een prachtig ‘ik-klap-terug’ gevoel en geluid. En het uitklappen van de tooltjes uit hun behuizing, voelt aangenamer dan de verende messen die ik heb; het is nog verslavender.
Bediening met één hand
Naast het verslavende maken de magneten het ook gemakkelijker om het gereedschap uit de behuizing te halen. Het gereedschap uit de behuizing halen is nu echt met één hand te doen. Elk gereedschap heeft een klein nokje (zie afbeelding!) en door op de nok te drukken gaat het tooltje omhoog. Het enige tooltje waar deze methode niet makkelijk werkt, is het mes zelf. Ik denk dat dit om veiligheidsredenen is gedaan en ik ben het daar helemaal mee eens. Om het mes te openen heb je eigenlijk twee handen nodig. Daarvoor zit een grote opening in het lemmet en dit is een veel comfortabelere oplossing dan het ‘nagelbreker’ sleufje in de meeste Zwitserse zakmessen. Laten we nu alle Free T4-tools eens afzonderlijk bekijken.
Free T4-mes
Het belangrijkste gereedschap van elk zakmes is … het mes. Het T4-mes is gemaakt van 420 HC roestvrij staal. Het is 60 mm lang en de snijkant is 52 mm. Ik noemde de opening in het mes al en het mes heeft een droppoint. Bijzonder voor een zakmes is hoe dit lemmet is geslepen: het is hol met een V-vorm aan de snijkant. Deze vorm geeft een ultra scherpe rand en de T4 snijdt heel gemakkelijk door Paracord en takken. Het mes – net als de andere gereedschappen – is stevig op zijn plaats vergrendeld en na gebruik merk ik geen speling op de constructie. Als je het mes terug in zijn huis wil doen, heb je maar één hand nodig, maar ik voel me comfortabeler met twee handen. Het vergrendelingsmechanisme van alle gereedschappen is uitzonderlijk goed gemaakt.
Free T4-schaar
Ik vind het altijd handig als een zakmes een schaar heeft. Hij is handig om op reis draden, labels en af en toe een tiewrap door te knippen en de T4 doet dit goed. Maar de meest gebruikte functie van de schaar is bij mij gewoon nagels knippen. Bij het knippen van nagels is de T4 niet zo geweldig. Ik heb het blad vergeleken met andere zakmesscharen en de T4-schaar is behoorlijk dik, waardoor het moeilijk is om bij de nagel te komen. Dus … graag verbetering hier. Wat ik wel fijn vind, is dat de bewegende schaararm een paar ribbels heeft die prima grip aan de duim geven. De bewegende arm van de schaar werkt overigens met een springveer.
Free T4 priem en extra kleine schroevendraaier
De belangrijkste functie van deze combinatietool is zeker de priem, op de tweede plaats komt de extra kleine schroevendraaier. Laten we beginnen met de laatste. De schroevendraaier is inderdaad klein en ik gebruikte hem op mijn bril en een paar kleine schroeven in elektrische spullen. Hij werkt prima met één beperking: de schroeven mogen niet te diep zijn geplaatst. Als ze dat wel zijn, is de schroevendraaier al snel te breed.
De priemfunctie … hier heb ik zo mijn bedenkingen over. Een priem moet puntig en scherp zijn en een gat maken. De Free T4 priem heeft behoorlijk wat kracht nodig om door stevig materiaal te komen, zoals een leren riem. En daarnaast… de priem maakt geen gat maar een sleuf. Dit is logisch gezien de vorm van de priem: plat en breed en niet te scherp. Een klein gaatje wrikken is niet mogelijk en het gebruiken als een naaimachine – speciaal hiervoor zit er een opening in de priem – is niet aan te raden. Ik zie liever een nuttige scherpe puntige ronde priem dan deze.
Free T4 Phillips-schroevendraaier en flesopener
De combinatie van een kruiskopschroevendraaier en flesopener in één hulpmiddel is een huwelijk dat is gesloten in de hemel. De kruiskopschroevendraaier werkt met de meeste schroeven, waar je normale schroevendraaiers van PH 0,6 tot PH 3 zou gebruiken. Ook de flesopener doet zijn werk goed.
Free T4 Medium schroevendraaier en wrik-tool en pakketopener
Om eerlijk te zijn: Leatherman gaf in feite twee namen aan dezelfde tool. De schroevendraaier en wriktool zijn hetzelfde. De schroevendraaier heeft de grootte van een gewone PB 5 en dat is ook degene die ik thuis gebruik om verfblikken open te wrikken. Hoewel ik hiervoor een oude gebruik en niet mijn prachtige Swiss Tools-exemplaar. De schroevendraaier en de wriktool werken goed. Hetzelfde geldt voor de pakketopener. Dit is een licht gebogen en enigszins scherpe rand op het gereedschap. Als je een doos moet openen, is dit gereedschap beter dan het mes, omdat het bijna onmogelijk is om goederen binnenin te beschadigen.
Free T4: pincet
In het handvat zit een pincet verstopt. Om hem eruit te krijgen, heb je je nagels nodig. De pincet is van goede kwaliteit en werkt prima als je een splinter uit je vinger moet halen. Of iets kleins moet oppakken zoals bijvoorbeeld een vishaak.
Free T4 hout- en metaalvijl en kleine schroevendraaier
De schroevendraaier heeft de grootte van een normale PB 4 en doet zijn werk ook. Over de functie van de hout- en metaalvijl kan ik kort zijn. Het vijlen van hout met één kant van de vijl is prima, maar het is wel een erg korte tool en dat beperkt de functie. De metaalvijl werkt super als je bijvoorbeeld een punt op een spijker scherper wilt slijpen of ruwe randen wilt slijpen enz. Maar het gebruik van de metalen vijl is toch geen echt goed idee. Laat me uitleggen waarom en snap niet dat niemand het hier over heeft in andere reviews.
Magneten deel 2
Als ik spullen test, test ik ze in de praktijk waarvoor ze bedacht zijn en niet aan de keukentafel. Ik heb de Leatherman Free T4 dagelijks in huis gebruikt, in mijn prachtige doe-het-zelf-schuur en natuurlijk ook buitenshuis. Helaas ontdekte ik vrij snel waarom ik nooit een multitool of zakmes met magneten erin zou kopen.
Toen ik wat in mijn schuur aan het knutselen was, legde ik de Leatherman op de werkbank. Ik weet niet hoe jouw schuur eruit ziet, maar die van mij is behoorlijk netjes en schoon. Toen ik de T4 oppakte, merkte ik dat er veel metaaldeeltjes aan het mes vastzaten en realiseerde ik me dat dit het negatieve punt is van een magnetisch systeem. Het kostte me behoorlijk wat moeite met perslucht om de Leatherman schoon te maken.
Later fotografeerde ik een review en gebruikte ik de middelgrote schroevendraaier van de T4 om mijn camera aan de grondplaat van mijn statief te bevestigen. Het mes is toen gevallen. Ja, messen mogen niet vallen, maar het gebeurt wel. Toen ik hem oppakte, zat er ook veel vuil aan de Leatherman. Ik hoef je niet te vertellen wat er gebeurde toen ik de metalen vijl testte … Een metalen vijl op een magnetisch multitool-zakmes is niet zo slim. Of … misschien zijn messen met een springveer er niet voor niets.
De metaaldeeltjes gaan overal zitten. 
Zie je de metaaldeeltjes op de vijl (het metaal vijl gedeelte zit aan de andere kant)?
Comfort
Ik ben een messen- en multitool liefhebber en heb een mooie verzameling. Ik weet zo onderhand welke messen en tooltjes comfortabel werken. De Leatherman Free T4 is niet het meest comfortabele mes. Wanneer je het als mes gebruikt en wat kracht uitoefent voor het snijden of gewoon slijpen van stokken, voelen de randen te hard aan. Aan de T4 die ik in bruikleen heb, is de pocketclip bevestigd. Deze maakt het nog oncomfortabeler. Ook het feit dat het plastic waar je je duim plaatst tijdens het snijden, geen ribbels heeft en daarom een beetje glad is, is naar mijn mening niet de eersteklas Leatherman-standaard die ik gewend ben. En tot slot: met één hand de gereedschappen afzonderlijk uit de T4 halen … onmogelijk. Ik klap ze altijd allemaal open en dan moet ik toch twee handen gebruiken of met één hand een beetje klooien om de juiste te kiezen en de anderen terug te klappen. Het gewicht van 122 gram (met pocketclip) en het formaat van 93 X 22 X 17 mm is trouwens prima in een broekzak.
Conclusie
Wat aan een tafel begon met de verslavende gewoonte om de Leatherman Free T4 te openen en te sluiten en met het waarom achter dit magnetische systeem, is toch niet allemaal hosanna. De magneten doen wat ze moeten doen: de tooltjes binnen houden en ons een gebruikersvriendelijke ervaring bieden wanneer ze nodig zijn. Althans binnen aan tafel. Buiten in de praktijk blijkt het toch lastiger alleen de juiste tool eruit te halen. De tools in de T4 zijn allemaal goed gebouwd en de meerderheid presteert zoals je dat van een Leatherman zou verwachten. Alleen de schaar is niet praktisch met vingernagels en de priem is niet rond genoeg. Het vergrendelingsmechanisme van de T4 is subliem. De hele Free T4-constructie is solide. Aan de andere kant vind ik de randen van de T4 een beetje hard voor je handen, vooral bij het uitoefenen van kracht. En ik snap de magneten niet in een zakmes. De combinatie met een metalen vijl maakt het nog erger. De magneten trekken vuil en slijpsel aan en dat is iets wat ik in geen enkel multitool of zakmes wil. De Leatherman Free T4 kost € 79,95 of $ 59,95 en vind dat vrij duur voor wat je krijgt. Daarom krijgt de Leatherman Free T4 slechts 7,3 van de 10 punten in totaal.
Informatie: www.leatherman.com